Wij zetten ons in voor het algemeen belang

Contact

Lijst Babijn
Bakkersstraat 59
4501 RB Oostburg
Tel. : 0117 452945
E-mail : info@lijstbabijn.nl

  Interact Network 2022

Globale opwarming? (Warme golfstroom verzwakt) Bron K.N.M.I..

Klimaat
Warme Golfstroom verzwakt inderdaad langzaam

 

1 december 2005
door Wilco Hazeleger, KNMI
Engelse onderzoekers hebben ontdekt dat de warme Golfstroom, die in het westen en noorden van Europa een mild klimaat bezorgt, mogelijk langzaam afneemt. Uit vijf vaartochten, die Britse geleerden van het centrum voor Oceanografie in Southampton sinds 1957 hebben gemaakt om de sterkte van deze stroming te meten, blijkt zelfs een afname van 30%. Dat meldt het gerenommeerde vaktijdschrift Nature in een artikel (december 2005). De onderzoekers bevestigen dat er grote onzekerheden zijn, maar zijn ervan overtuigd dat de afname inderdaad plaatsvindt. De afname is overigens te gering om veel effect op het klimaat in Nederland te hebben.
De thermohaline circulatie
De warme Golfstroom maakt deel uit van de zogenaamde thermohaline circulatie. In de Atlantische Oceaan stroomt warm water van de evenaar naar de Arctische zeeen waar het door afkoeling zinkt en op grote diepte weer naar het zuiden stroomt. Het warme water staat zijn warmte gedeeltelijk af aan de atmosfeer en zorgt voor een wat milder West-Europees klimaat dan elders op dezelfde breedtegraad. Een totale stop van de thermohaline circulatie zou neerkomen op 2 tot 4 graden afkoeling in Nederland. Tijdens de gemeten afname van 30% is de temperatuur in de Bilt echter juist gestegen.

Broeikaseffect en Golfstroom
Ook klimaatmodellen laten bij een toename van de hoeveelheid broeikasgassen een afname zien van de thermohaline circulatie. Door een sterkere hydrologische cyclus (meer regen en rivierafvoer in de Arctische zeeen) en opwarming aan het zeeoppervlak zinkt het water minder gemakkelijk. Volgens schattingen van het IPCC, het Intergouvernementeel Klimaatpanel van de Verenigde Naties neemt de thermohaline circulatie 30% tot 60% af. Of de door de Engelsen reeds gemeten afname een aanwijzing is van het versterkte broeikaseffect is nog te bezien. De gemeten 30% is significant, maar zou volgens het KNMI ook te wijten kunnen zijn aan natuurlijke variaties.
Afname van de sterkte van de thermohaline circulatie in de Noord Atlantisch Oceaan bij toename van atmospherische CO2 van 1% per jaar (sterkte is uitgedrukt in 106 m3/s in een aantal IPCC-klimaatmodellen; bron: Hazeleger, 2005, Geoph. Res. Lett.).

Hoewel de thermohaline circulatie in de toekomst waarschijnlijk afneemt, is het temperende effect lang niet groot genoeg om de opwarming door broeikasgassen tegen te houden. Alle klimaatmodellen laten nog steeds een opwarming zien Alleen als de thermohaline circulatie heel sterk afneemt is die opwarming wat minder.

Op basis van historische klimaatgegevens (paleo-onderzoek met ijskernen, zeeslib, etc) zijn er aanwijzingen dat de thermohaline circulatie in het verre verleden wel volledig gestopt is. Om zo'n stop te forceren is echter veel zoet water nodig in de vorm van smeltwater van grote landijsmassa's. Vlak na de laatste IJstijd waren die ijsmassa's er nog. De kans op een volledige stop van de thermohaline circulatie in het huidige klimaat wordt klein geacht.

Onderzoek in Nederland
De thermohaline circulatie in de Atlantische Oceaan maakt deel uit van de wereldwijde transportband (conveyor belt). Nederland draagt bij aan het monitoren van deze transportband. Enkele jaren geleden werd de uitwisseling tussen de Indische Oceaan en de Atlantische Oceaan onderzocht in het MARE project. Recent is het LOCO project gestart waarop kritieke punten in de transportband met verankeringen de circulatie wordt gemeten. Dat onderzoek wordt uitgevoerd door het Koninklijk Instituut voor onderzoek van de Zee (KNIOZ) op Texel, het Instituut voor Marien en Atmosfeeronderzoek van de Universiteit Utrecht (IMAU) en het KNMI. Verder zijn onderzoekers van het KNMI druk doende om de nieuwste modellen voor het vierde Asssesment rapport van het IPCC (verschijnt in 2007) te analyseren. Ook wordt binnen het Klimaat voor Ruimte project onderzocht hoe warmtetransportvariaties in de oceaan gekoppeld zijn aan die van de atmosfeer.
De wereldwijde transportband van oceaanwater waarvan de warme Golfstroom deel van uitmaakt. Rood is de stroming aan of nabij het zeeoppervlak, blauw is de stroming in de diepzee.

 

© KNMI